نقد و بررسی محتوای غزل پس از انقلاب اسلامی

چکیده: در امر نقد و بررسی محتوای غزل پس از انقلاب اسلامی،به منظور فراهم شدن بستری مناسب برای این کار، اشاره ای مختصر به موضوع نقد و نیز ادبیات معاصر شده است . بررسی درونمایه ی غزل فارسی به عنوان معتبرترین قالب شعری در سالهای پس از انقلاب اسلامی، مستلزم شناخت و معرفی چهره های شاخص غزل معاصر است. در این پژوهش با معرفی هفت شاعر غزل سرای مشهور(قیصر امین پور، محمدعلی بهمنی، علیرضا قزوه، حسین منزوی، ساعد باقری، سلمان هراتی و محمدرضا شفیعی کدکنی) به بررسی درونمایه های اساسی شعر آنها در چهارچوب ذیل پرداخته شده است. 1- مضامین عاشقانه: که عموماً محتوای غالب غزل فارسی است و به دو بخش اصلی عشق و معشوق تقسیم می گردد. 2- عرفان و مضامین عرفانی: که شامل تحلیل اشعار عرفانی و تفسیر حالات عارفانه در اشعار معاصر است. 3- اجتماع و مسایل اجتماعی: که بازتاب حوادث و رویدادهای اجتماعی در آثار و نیز ناخوشنودی های شاعران- به عنوان افرادی اهل بصیرت- از اقشار مختلف جامعه شرح می گردد. 4- ادبیات پایداری: پیرامون تعهد شعر و ادبیات به ارزشهای جامعه از قبیل شهید، حماسه ی عاشورا و مقاومت ملت فلسطین است. در این نوع، با غزلهای حماسی- عرفانی زیادی مواجه هستیم.. 5- فرهنگ انتظار: بررسی نظر شاعران معاصر پیرامون مهدویت و نیاز اجتماع به آن و تشریح جایگاه آن به عنوان یکی از مضامین دینی در ادب معاصر. 6- خودشناسی: یکی از فرآیندهای درونی شاعر در جهت تکامل روانی است که از آن با عنوان «فردیت یابی» یاد می شود. این مرحله از رشد روانی و تلاش شاعر برای رسیدن به آن، یکی از تغییرات محتوا در غزل پس از انقلاب اسلامی است. 7- حسرت سروده های شاعران معاصر: که بازتابی از اندوه درونی آنها در شعر است و درصد قابل توجهی از اشعار فارسی معاصر را به خود اختصاص داده است واژگان کلیدی : ادبیات معاصر ایران ، نقد ، غزل ، محتوا